Οι επιστήμονες ταυτοποίησαν ένα γονίδιο στις μέλισσες (honeybees), το οποίο είναι υπεύθυνο για τη διαφοροποίηση των βασιλισσών από τις εργάτριες. Μια ομάδα ερευνητών από το Michigan State University (ΜSU) και το Wayne State University ανακάλυψε τις ιδιότητες του γονιδίου αυτού και δημοσίευσε την έρευνα της στο περιοδικό Biology Letters. Το γονίδιο που είναι υπεύθυνο για την ανάπτυξη των ποδιών και των φτερών φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της ικανότητας της μέλισσας να μεταφέρει γύρη. «Το γονίδιο διαφοροποιεί τα πίσω πόδια της εργάτριας ώστε να έχουν τα φυσικά χαρακτηριστικά που τα καθιστούν ικανά να μεταφέρουν τη γύρη» είπε ο Zachary Huang, εντομολόγος από το ΜSU. «Έχουν δημοσιευθεί και άλλες μελέτες σχετικά με το ρόλο του γονιδίου αυτού στο βασίλειο των μελισσών του μελιού, αλλά η δική μας μελέτη διερευνά σε μεγάλη λεπτομέρεια πώς ακριβώς συμβαίνουν οι αλλαγές στο γονίδιο αυτό», συμπληρώνει ο Zachary Huang.
Το υπό μελέτη γονίδιο είναι το Ultrabithorax (Ubx), το οποίο:
- επιτρέπει στις εργάτριες να αναπτύξουν ένα ευαίσθητο σημείο
στα πίσω πόδια τους, στο οποίο «φιλοξενούνται» οι σχηματισμοί ή τα «καλάθια» που μεταφέρουν τη γύρη (pollen baskets). - προωθεί, σε ένα άλλο σημείο του ποδιού, το σχηματισμό έντεκα διακριτά τοποθετημένων τριχών, περιοχή γνωστή ως pollen comb (χτενάκι της γύρης).
- προωθεί επίσης το σχηματισμό μιας προεξοχής που βοηθά στο πακετάρισμα και τη μεταφορά της γύρης πίσω στην κυψέλη.
Όλες τις παραπάνω δυνατότητες που προκύπτουν από το συγκεκριμένο γονίδιο τις διαθέτουν οι εργάτριες και όχι οι βασίλισσες. Οι επιστήμονες επιβεβαίωσαν το γεγονός αυτό απομονώνοντας και αποσιωπώντας το γονίδιο Ubx. Με την αποσιώπηση του γονιδίου εξαφανίστηκαν τα «καλάθια» μεταφοράς γύρης, ενώ μειώθηκε το μέγεθος των ειδικών τριχών και του ειδικού σχηματισμού που βοηθά στη μεταφορά της γύρης.
Στις αγριομέλισσες, οι οποίες ανήκουν στην ίδια οικογένεια με τις μέλισσες (honeybees), οι βασίλισσες διαθέτουν «καλάθια» μεταφοράς γύρης παρόμοια με τις εργάτριες. Το γονίδιο Ubx παίζει και εκεί σημαντικό ρόλο καθώς εκφράζεται περισσότερο στα πίσω πόδια, σε σχέση με τα μπροστινά και τα μεσαία. Επίσης ο Huang παρατηρεί ότι «Τα ‘καλάθια’ μεταφοράς γύρης είναι λιγότερο διακριτά ή απουσιάζουν εντελώς σε μέλισσες είναι λιγότερο κοινωνικά συγκροτημένες», και προσθέτει:
«Συμπεραίνουμε ότι η εξέλιξη των ‘καλαθιών’ μεταφοράς γύρης αποτελεί μεγάλη καινοτομία στα κοινωνικά έντομα και είναι συνυφασμένη με πιο περίπλοκη κοινωνική συμπεριφορά. Μελλοντική έρευνα θα διαφωτίσει το πώς οι μέλισσες μπορούν να γίνουν καλύτεροι επικονιαστές και άρα με ποιους τρόπους μπορούν να μεταφέρουν πιο αποτελεσματικά τη γύρη».
