Στις κοινωνίες των ζώων είναι αρκετά σύνηθες τα αρσενικά άτομα να είναι αυτά που επιβάλλουν την κυριαρχία τους, ωστόσο υπάρχουν πολλά είδη τα οποία δεν υπακούουν στον κανόνα αυτό. Οι λεμούριοι –πρωτεύοντα και μακρινοί συγγενείς του ανθρώπου- αποτελούν ένα τέτοιο παράδειγμα. Οι θηλυκοί λεμούριοι εκδηλώνουν συμπεριφορές «αρσενικού τύπου» όπως το να δαγκώνουν το διπλανό τους, να του αρπάζουν την τροφή ή να του επιτίθενται προκειμένου να τον απομακρύνουν από μια θέση που θέλουν να διεκδικήσουν οι ίδιοι. Επίσης συνηθίζουν να ‘μαρκάρουν’ και να οριοθετούν την περιοχή τους απελευθερώνοντας χαρακτηριστικές μυρωδιές, τακτική που σε κοινωνίες άλλων ειδών ζώων την υιοθετούν τα αρσενικά. Πολύ συχνά στις κοινωνίες των λεμούριων τα αρσενικά υποχωρούν τόσο ώστε να περιμένουν υπομονετικά τα θηλυκά να φάνε όσο θέλουν από την τροφή και μετά να ξεκινήσουν εκείνα να τρώνε.
«Αν ένας αρσενικός λεμούριος απολαμβάνει τον ήλιο σε ένα σημείο, το θηλυκό είναι ικανό να τον σπρώξει για να πάρει τη θέση του» λέει ο Joseph Petty, υποψήφιος διδάκτορας στο Duke University. Το εντυπωσιακό με τους λεμούριους ωστόσο είναι ότι τα θηλυκά δεν είναι μεγαλύτερα από τα αρσενικά –ώστε να δικαιολογείται η κυριαρχία τους λόγω μεγέθους, όπως συμβαίνει σε άλλα ζώα (πχ. Ύαινες). Οι θηλυκοί λεμούριοι δεν έχουν ούτε κέρατα ούτε μεγαλύτερους κυνόδοντες, που θα μπορούσαν να τους εξασφαλίσουν ανατομικό πλεονέκτημα και τη δύναμη να κυριαρχήσουν, πώς λοιπόν κατορθώνουν και επιβάλλονται στα αρσενικά;
θηλυκός λεμούριος απολαμβάνει τον ήλιο…
Ερευνητές στο Duke Lemur Center υποστηρίζουν ότι ενώ γενικά τα θηλυκά έχουν χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης από τα αρσενικά, σε κάποια είδη λεμούριων τα θηλυκά έχουν υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης, σε σχέση με άλλα είδη. Ο Joseph Petty και η καθηγήτρια εξελικτικής ανθρωπολογίας του Duke University, Christine Drea, εξέτασαν τη συμπεριφορά και τα επίπεδα των ορμονών σε περίπου 30 ζώα, τα οποία αντιπροσώπευαν 6 στενά συγγενικά είδη του γένους Eulemur. Σε 4 από αυτά τα είδη τα θηλυκά βρίσκονται στην κορυφή της ιεραρχίας ενώ στα άλλα 2 είδη επικρατεί ισότητα μεταξύ θηλυκών και αρσενικών. Τα θηλυκά που ανήκουν στα 4 πρώτα είδη έχουν σαφώς υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης από τα θηλυκά των άλλων 2 ειδών.
«Αποδεικνύεται ότι οι ορμόνες παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο», δηλώνει ο Petty. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι λεμούριοι και οι λορισίδες (είδος πρωτευόντων) ξεχωρίζουν ως κλάδοι από τα υπόλοιπα πρωτεύοντα πριν 60 εκατομμύρια χρόνια, ωστόσο τα 2 είδη λεμούριων στα οποία επικρατεί ισότητα ως προς την κοινωνική ιεραρχία δεν εξελίχθηκαν ξεχωριστά από τα υπόλοιπα, παρά μόνο πρόσφατα στον εξελικτικό χρόνο, πριν 2 εκατομμύρια χρόνια. Ο Petty προσθέτει ακόμα ότι το φαινόμενο μπορεί να εξηγείται από το ότι τα θηλυκά είναι πιο ευαίσθητα από τα αρσενικά στα αποτελέσματα της τεστοστερόνης, πράγμα που πυροδοτεί επιθετική συμπεριφορά και που δεν παρατηρείται στα αρσενικά, ακόμα και αν έχουν μεγαλύτερες συγκεντρώσεις τεστοστερόνης.
