Επιστήμονες της British Ecological Society (BES) ανακάλυψαν ότι τα πουλιά που ζουν στη ζώνη αποκλεισμού γύρω από το Chernobyl προσαρμόζονται και ίσως ωφελούνται από τη χρόνια έκθεση στη ραδιενέργεια. Η μελέτη τους αποτελεί:
- την πρώτη απόδειξη ότι οργανισμοί μπορούν να προσαρμοστούν στις ιονίζουσες ακτινοβολίες καθώς και
- την πρώτη απόδειξη ότι τα πουλιά που παράγουν μεγαλύτερες ποσότητες φαιομελανίνης (μιας χρωστικής στα φτερά τους) αντιμετωπίζουν μεγαλύτερα προβλήματα από την έκθεση στη ραδιενέργεια.
Σύμφωνα με τον Dr Ismael Galvan, συγγραφέα του άρθρου, από το Spanish National Researsh Council «Προηγούμενες μελέτες της άγριας πανίδας στο Chernobyl έδειξαν ότι η χρόνια έκθεση στην ακτινοβολία καταστρέφει τα αντιοξειδωτικά και κατά συνέπεια αυξάνει την οξειδωτική καταστροφή, ωστόσο εμείς βρήκαμε το αντίθετο, ότι δηλαδή τα επίπεδα των αντιοξειδωτικών αυξάνονταν και το οξειδωτικό στρες μειωνόταν όσο αυξανόταν η ένταση της ακτινοβολίας υποβάθρου».
Η καταστροφή στο Chernobyl, στις 26 Απριλίου 1986, είχε ολέθριες συνέπειες στο περιβάλλον. Παρόλα αυτά ακριβώς επειδή η περιοχή παραμένει μολυσμένη αποτελεί ένα «οικολογικό πείραμα» για τις επιπτώσεις της ιονίζουσας ακτινοβολίας στα άγρια ζώα.
Πειράματα στο εργαστήριο έχουν δείξει ότι τόσο ο άνθρωπος όσο και τα ζώα μπορούν να προσαρμοστούν στην έκθεση στην ακτινοβολία και ότι η χρόνια έκθεση σε μικρές δόσεις ακτινοβολίας αυξάνει την ανθεκτικότητα των οργανισμών σε μεγαλύτερες δόσεις. Ωστόσο η προσαρμογή αυτή δεν είχε παρατηρηθεί μέχρι τώρα σε πληθυσμούς στη φύση. Προηγούμενα πειράματα περιορίζονταν στην εξέταση των συνεπειών της ακτινοβολίας μόνο στον άνθρωπο και σε δύο ή τρία είδη πουλιών και ψαριών αλλά καθώς υπάρχει μεγάλη ποικιλομορφία στην ανθεκτικότητα στην ιονίζουσα ακτινοβολία ανάμεσα στα είδη, τα αποτελέσματα δεν ήταν αντιπροσωπευτικά.
Η πρόσφατη έρευνα
Μελετά 16 διαφορετικά είδη πουλιών (αετομάχους, χελιδόνια, θαμνοτσιροβάκους, σπίνους, τσίχλες, γερακότσιχλες, κοτσύφια, κοκκινολαίμηδες, αηδόνια και άλλα είδη ωδικών πτηνών) από 8 διαφορετικές θέσεις μέσα στη ζώνη αποκλεισμού γύρω από το Chernobyl.
- Οι επιστήμονες κατέγραψαν τις τιμές της ακτινοβολίας σε κάθε θέση (0,02-92,90 micro Sieverts/h) και συνέλεξαν δείγματα από τα φτερά των πουλιών καθώς και δείγματα αίματος.
- Στα τελευταία έγινε μέτρηση των επιπέδων της γλουταθειόνης (ως κύριου αντιοξειδωτικού) και του ποσοστού βλαβών στο DNA.
- Στα δείγματα φτερών μετρήθηκαν τα επίπεδα της μελανίνης.
- Στη συνέχεια οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια νέα μέθοδο για την ανάλυση των αποτελεσμάτων τους, η οποία λαμβάνει υπόψη το πόσο «κοντά» εξελικτικά είναι τα είδη, γεγονός σημαντικό καθώς υπάρχει διαφορά στην ανθεκτικότητα στην ακτινοβολία ανάμεσα στα διαφορετικά είδη, όπως αναφέραμε και πιο πάνω και πρέπει να γνωρίζουμε την εξελικτική τους απόσταση.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι:
- ότι όσο αυξάνεται η τιμή της ακτινοβολίας:
-
- αυξάνονταν τα επίπεδα της γλουταθειόνης και
- μειώνονταν το ποσοστό βλαβών στο DNA, όπως και το οξειδωτικό στρες ως συνέπεια της αυξημένης συγκέντρωσης των αντιοξειδωτικών που προστατεύουν τον οργανισμό από τις τοξικές ελεύθερες ρίζες.
- τα πουλιά που παρήγαν περισσότερη φαιομελανίνη και λιγότερη ευμελανίνη ήταν πιο ευαίσθητα σε σχέση με τα άλλα και είχαν αυξημένες τιμές οξειδωτικού στρες.
Ο Galvan τονίζει τη σημασία των αποτελεσμάτων αυτών καθώς όπως λέει: «μας δείχνουν τη διαφορική ανεκτικότητα των διαφόρων ειδών στην ιονίζουσα ακτινοβολία σε περιοχές με έντονη μόλυνση, όπως το Chernobyl και η Fucushima».
