Από άρθρο του Pallab Ghosh, στοBBCNews
Επιστήμονες ξέθαψαν ένα κομμάτι γνάθου, το οποίο πιστεύουν ότι ανήκει σε έναν από τους πρώτους ανθρώπους.
Το εύρημα χρονολογείται στα 2,8 εκατομμύρια χρόνια, δηλαδή άνηκε σε άτομο που έζησε 400,000 χρόνια πριν από το πότε πιστευόταν ότι εμφανίστηκε το είδος μας. Η ανακάλυψη έγινε στην Αιθιοπία και δείχνει ότι η κλιματική αλλαγή έδωσε την ώθηση για τη μετάβαση από τη ζωή στα δένδρα, στην όρθια βάδιση.
Τα δόντια της απολιθωμένης γνάθου είναι μικρότερα από αυτά άλλων συγγενικών ειδών του ανθρώπου.
Ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας, καθηγητής BrianVillmoare του πανεπιστημίου της Νεβάδα στο Λας Βέγκας , δήλωσε ότι η εύρεση του απολιθώματος αυτού δίνει σημαντικές πληροφορίες για τη πιο σημαντική μετάβαση στην ιστορία του ανθρώπου. Επίσης συνδέει το είδος μας με ένα εικονικό απολίθωμα ανθρωπίδα, την ηλικίας 3,2 εκ. χρόνων Λούσυ, που είχε βρεθεί σε κοντινή περιοχή το 1974.
Η ομάδα του καθ. Villmoare υποστηρίζει ότι το είδος της Λούσυ, με επιστημονική ονομασία: Australopithecus afarensis μπορεί να εξελίχθηκε στους πρώτους προγόνους του ανθρώπου.
Αλλά το αρχείο απολιθωμάτων από την εποχή που ζούσε η Λούσυ και οι συγγενείς της μέχρι την εμφάνιση του Homo erectus (που είναι άμεσος πρόγονος του ανθρώπου, με μεγάλο εγκέφαλο και ανθρώπινες αναλογίες σώματος) είναι σχετικά άδειο.
Το νέο απολίθωμα βρέθηκε στην περιοχή Ledi-Geraru από τον Αιθίοπα φοιτητή Chalachew Seyoum. ‘Τη στιγμή που το βρήκα κατάλαβα ότι έχει μεγάλη αξία, καθώς είναι από περίοδο που αντιπροσωπεύεται από πολύ λίγα ανθρώπινα απολιθώματα στην ανατολική Αφρική.’
Τα κομμάτια της Λούσυ που έχουν βρεθεί
Το απολίθωμα αυτό είναι κομμάτι του αριστερού μέρους της κάτω γνάθου και έχει ακόμα συνδεδεμένα πέντε δόντια. Ο οπίσθιος γομφίος είναι μικρότερος από τους αντίστοιχους άλλων ανθρωπιδών που ζούσαν σε αυτή την περιοχή εκείνη την εποχή και αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό που διακρίνει τους ανθρώπους από τους πιο πρωτόγονους προγόνους μας, σύμφωνα με τον καθηγητή William Kimbel, διευθυντήτου Institute of Human Origins του πανεπιστημίου της Αριζόνας .
Σύμφωνα με τον καθηγητή Chris Stringer, του μουσείου φυσικής ιστορίας του Λονδίνου αυτή η νέα έρευνα μας ωθεί στο να επαναπροσδιορίσουμε τι καθορίζει το τι θεωρείται ως άνθρωπος. ‘Το προηγούμενο παλαιότερο απολίθωμα που αποδίδεται στο γένος Homo ήταν μέρος άνω γνάθου που είχε βρεθεί στην περιοχή Hadar της Αιθιοπίας και χρονολογήθηκε στα 2,35 εκ. χρόνια πριν.’
Άρα η ανακάλυψη αυτή μεταφέρει την ανθρώπινη γενεαλογική ιστορία πίσω κατά 400.000 χρόνια, πολύ κοντά στον πιθανό πρόγονο του (που να μην ανήκει στο γένος Homo), δηλαδή το είδος της Λούσυ. Το νέο απολίθωμα από το Ledi είναι μια μίξη πρωτόγονων και ανεπτυγμένων χαρακτηριστικών και αντιπροσωπεύει ένα μεταβατικό στάδιο μεταξύ της Λούσυ και των μεταγενέστερων ανθρωπίνων ειδών.
Η ψηφιακή αναδόμηση ενός κρανίου από το είδος Homo habilis(πρόγονος του ανθρώπου), που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, δείχνει ότι μπορεί να ανήκει στον άμεσο απόγονο του είδους που βρέθηκε στο Ledi. Σύμφωνα με δηλώσεις του καθηγητή Fred Spoor, του University College του Λονδίνου: ‘Με την ανακάλυψη του νέου απολιθώματος και αναλύοντας ξανά ένα παλιό μπορούμε να διευρύνουμε τις γνώσεις μας για την εξελικτική μας πορεία, ρίχνοντας φως σε μια περίοδο πάνω από ένα εκατομμύριο χρόνων που μέχρι τώρα ήταν άγνωστη.’
Το αρχικό και τελικό στάδιο αναδόμησης των απολιθωμένων κρανίων.
Η σημασία της κλιματικής αλλαγής
Η χρονολόγηση του νέου ευρήματος θα βοηθήσει να απαντηθεί μια βασική ερώτηση στην ανθρώπινη εξέλιξη, τι έκανε τους πρωτόγονους προγόνους μας να κατέβουν από τα δένδρα και να φτιάξουν τα σπίτια τους στο έδαφος.
Μια άλλη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Science, υποστηρίζει ότι η κλιματική αλλαγή μπορεί να ευθύνεται για αυτό. Η ανάλυση απολιθωμένων φυτών της περιοχής δείχνει ότι κάποτε υπήρχε στο σημείο αυτό ένα δάσος με πλούσια βλάστηση, ενώ τώρα είναι ένα ξηρό λιβάδι. Καθώς υποχωρούσε το δάσος και τα δένδρα έδωσαν την θέση τους στο λιβάδι, τα αρχέγονα πρωτεύοντα βρήκαν έναν τρόπο να εκμεταλλευτούν το νέο περιβάλλον, αναπτύσσοντας μεγαλύτερο εγκέφαλο και στηριζόμενοι όλο και λιγότερο στα μεγάλα σαγόνια και δόντια, αφού είχαν εργαλεία.
Ο καθ. Stringer θεωρεί πολύ σημαντική την ανακάλυψη. Λέει ότι το νέο αυτό είδος δείχνει την πρώτη εμφάνιση κάποιων ανθρώπινων χαρακτηριστικών, αλλά και ότι μισή γνάθος δεν είναι αρκετή για να μας πει πόσο κοντά στον άνθρωπο ήταν, άρα δεν μπορούμε να πούμε σίγουρα ότι ανήκει στην εξελικτική γραμμή που οδήγησε σε εμάς. Σημειώνει ότι η εμφάνιση ανθρωπομορφικών χαρακτήρων δεν ήταν αποκλειστικά στην Αιθιοπία.
‘Τα ανθρωπομορφικά χαρακτηριστικά που είχε ο Australopithecus sediba στην Νότιο Αφρική, πριν από 1,95 εκ. χρόνια, πιθανότατα εμφανίστηκα ανεξάρτητα από την εξελικτική γραμμή που οδήγησε στους ανθρώπους, στην Ανατολική Αφρική, δείχνοντας ότι είναι πιθανόν να υπήρξαν πολλές παράλληλες γραμμές.’
Αυτό σημαίνει ότι πολλές διαφορετικές γραμμές ‘ανθρώπων’ συνυπήρχαν στην Αφρική πριν από δυο εκ. χρόνια, με μια μόνο να επιβιώνει και τελικά να εξελίσσεται στο δικό μας είδος, το Homo sapiens.Σαν να ήταν πείραμα της φύσης με διαφορετικές εκδοχές της ίδιας εξελικτικής πορείας μέχρι να επιτύχει μια από αυτές.
Ο καθ.Stringer συμπληρώνει: ‘Αυτή η έρευνα μας αφήνει με μια ακόμα πιο περίπλοκη εικόνα των πρώιμων ανθρωπιδών απ’ ότι νομίζαμε και μας προκαλεί να ξανά ορίσουμε τι είναι αυτό που μας καθορίζει ως ανθρώπους. Καθοριζόμαστε από τα μικρά δόντια και γνάθους, από τον μεγάλο εγκέφαλό μας, από τα μακριά πόδια μας, ή από κάποιο συνδυασμό όλων αυτών;’
